Clementine Gelauff (73) weet het al jaren: na haar overlijden moet een flink deel van haar nalatenschap naar goede doelen gaan. “Maar waar ik telkens tegenaan liep, als ik aan de gang ging met mijn testament – ik heb er twee keer eerder eentje laten opmaken – is dat je vast moet leggen aan welke precieze organisaties je wilt doneren. Maar hoe weet ik nu wat een Amnesty of Artsen Zonder Grenzen doet over tien jaar en of mijn geld daar wel het hardst nodig is? Ik wilde het zo graag open laten. Emma, die voor mij als een dochter voelt, kende Doneer Effectief en raadde me aan om daar eens een kijkje te nemen en dat heb ik gedaan.”
Emma kwam al enkele weken na haar geboorte in Clementines leven. Ze woonde als kind met haar moeder en zusje in dezelfde stad en was één dag in de week bij Clementine te vinden. Clementine vertelt: “Ik wilde graag zorg dragen voor een kind en de moeder van Emma was een bewust alleenstaande moeder die een dag per week tijd voor haarzelf wilde. Win-win dus. Zo ontstond tussen Emma en mij een band waardoor wij vorig jaar besloten dat zij mijn erfgenaam zou zijn. Dus dat ik nu weer met mijn testament aan de gang wilde, kwam grotendeels door haar. Ik voel me vaak nog hartstikke jong en volop in het leven staan. Zo zit ik eraan te denken om te verhuizen naar een ecowijk waar je wel op jezelf woont, maar ook echt samenleeft met een groep van vooral jongere mensen. Maar tegelijkertijd gaan er ook mensen om mij heen dood en dat doet me wel realiseren: ik ben maar een spatje in het heelal, zo vergankelijk als wat. Dat is goed om te beseffen. En ik voel me zo rijk! Ik laat graag een deel na aan Emma, maar niet alles.”
Clementine kijkt terug op een rijke loopbaan: van werken in de verslavingszorg, vrouwenhulpverlening en het opzetten van een praktijk in massagetherapie tot het vervullen van directiefuncties in de zorg en het zijn van coach van bestuurders: “Het was leuk! Zo divers. Ik vond elke keer weer iets waar ik mezelf helemaal in kwijt kon.” De rode draad: zorgen voor de ander. “Ik ben katholiek opgevoed en de Nijmeegse studentenwereld waar ik later in terecht kwam was een links bolwerk. Je krijgt dan toch iets mee: ‘je bent ook voor anderen op de wereld’.
Aan welke doelen denkt Clementine nu al? “Mijn feministische vriendinnen zouden graag zien dat ik alles nalaat aan een fonds dat zich volledig richt op het vooruithelpen van vrouwen. Natuurlijk vind ik dat ook heel nuttig en goed, maar de vraag is natuurlijk: hoe effectief zijn de verschillende projecten die zo’n fonds steunt? Daar kun je maar weinig over vinden. En mijn hart gaat heel erg uit naar de aarde. Daar voel ik me heel erg mee verbonden. Met de natuur. Ik vind het heel belangrijk om de aarde haar eigen plek te geven, als we daar nog op tijd genoeg mee zijn. En natuurlijk ben ik ook heel betrokken bij mensen. Armoede en welzijn, die staan niet los van elkaar. Het zijn verschillende kijkrichtingen die allebei belangrijk zijn voor de mensen op deze wereld. Ik heb dus bij Doneer Effectief laten vastleggen dat mijn geld naar doelen moet gaan die bezig zijn met die thema’s: Armoede, Welzijn en Klimaat.”
Clementine houdt ervan om haar zaken goed te regelen: “ik geef maandelijks aan goede doelen, sommige donaties lopen via een notariële akte. Dat houdt in dat als je in zo’n akte voor vijf jaar vastlegt dat je doneert aan een bepaald doel, dan kun je het aftrekken van je belasting. Dus dan kun je in feite meer geven!” Effectief doneren past helemaal in haar straatje: “Sinds ik Doneer Effectief ken ben ik daar wel wat meer mee bezig, die effectiviteit. Kijk, ik word ook geraakt als ik op tv iets voorbij zie komen over ‘care for children’ of iets dergelijks, drie euro in de maand en dan heeft dat kind geen malaria meer. Maar is dat ook echt zo? Nu denk ik vaker, als ik weer vind dat ik wat extra’s moet doen: ik stuur weer wat naar Doneer Effectief en dan kunnen zij bekijken hoe het goed terechtkomt. Het hangt dan wat minder af van of een doel mij toevallig bereikt of dat ik geraakt wordt door een reclamespotje.”
Regelmatig praat ze met vrienden over het doneren of nalaten aan goede doelen. “Veel vrienden en vriendinnen doneren ook, maar te vaak wordt toch ook gezegd ‘oh, nee hoor, dan blijft er zoveel aan de strijkstok hangen, daar begin ik niet aan!’, en dan protesteer ik heftig. Dat vind ik echt té gemakkelijk. Ik kan er echt kwaad van worden! Dan zeg ik: doe je best! Ga op onderzoek uit en bekijk wat er aan de strijkstok blijft hangen en of het echt allemaal zo erg is als je denkt. Ik kan dan toevallig jaarrekeningen lezen en dat doe ik dan ook en ik snap ook best dat niet iedereen dat kan, maar het geklaag is volgens mij vaak een excuus om niets te hoeven doen. En ik kan misschien inschatten of ik een salaris van een directeur gepast vind, maar hoe effectief het werk van het doel is, is weer lastiger te zeggen voor mij als leek. Dus dat vind ik het mooie van Doneer Effectief. Zij zorgen ervoor dat mijn geld zo goed mogelijk wordt besteed.”
