De uitdaging van effectief geven bij rampenbestrijding
De uitdaging van effectief geven bij rampenbestrijding
Een man die urenlang de hand vasthoudt van zijn (onder het puin bedolven) dochter. Wie kent de foto niet. Het symbool van een ramp die zo groot is, dat het mijn voorstellingsvermogen te buiten gaat. Op onze helpdesk meldt zich iemand die er rake vragen over stelt: welke noodhulp kan ik bieden voor de slachtoffers in Turkije en Syrië? Hoe kan ik effectief doneren? De vragensteller staat niet alleen. Velen willen iets betekenen.
Het antwoord op ‘het waarom’ achter de geefvraag is vind ik interessant. Wat ik dan hoor, is: ‘ik wil iets bijdragen’, ‘reddingswerk bespoedigen’, ‘onderdak, warmte, slaapplaatsen en voedsel regelen’, kortom: levens redden en (als dat niet meer kan) lijden verminderen. Maar, hoe doe je geven goed? En, is dit effectief?
De effectiviteit van donaties bij rampenbestrijding is vaak niet hoog. Dat komt door een combinatie van twee wetten. Wet 1: alles wat aandacht krijgt, groeit. Veel aandacht, veel donaties. Tot zover geen probleem. Dan wet 2: de wet van de afnemende meeropbrengst. Dit houdt in dat er op een gegeven moment zoveel geld is dat het niet meer fatsoenlijk omgezet kan worden in daden. Een voorbeeld is de verschrikkelijke aardbeving in Haïti (2010). Door de overweldigende wereldwijde steunreactie moesten miljarden aan hulpgelden in Haïti worden besteed zelfs toen het geld niet meer zinvol ingezet kon worden. Zonde.
Ook zijn er stille rampen. Dit zijn rampen die zich elke dag opnieuw voltrekken, maar waar je maar weinig over hoort. Denk bijvoorbeeld aan de duizenden jonge kinderen die dagelijks sterven aan ziekten die te voorkomen zijn. Alleen al aan malaria sterven elke dag meer dan 1300 kinderen, wat voorkomen kan worden door eenvoudige maatregelen, zoals muskietennetten. Ook hier geldt een wet: steeds hetzelfde nieuws heeft geen nieuwswaarde. Gevolg: minder aandacht, minder donaties. Dat is op een andere manier zonde, want voor €5.000,- red je het leven van één kind.
Terug naar het gesprek met onze helpdesk. Wat nu te doen? Maak het niet te ingewikkeld. Heb je de behoefte om te doneren bij het zien van een nationale inzamelingsactie? Doe dat dan vooral. Als je achterliggende wens is om vaker en effectiever goed te doen, geef dan juist ook aan de stille rampen.
